In 3 stappen naar een burn-out met gevaarlijk leiderschap

Het begon allemaal 3 jaar geleden. Sanne werkte al 2 jaar aan een project. Ze had al een jaar geen manager en was dus zelf verantwoordelijk. Die verantwoordelijkheid was wel pittig maar ze kon het bolwerken. En het gaf haar ook creatieve vrijheid. Het project was haar kindje. Ze stopte er erg veel tijd liefde en energie in. Daarom ging het goed met het project. In juli werd een nieuwe manager aangenomen. Sanne was blij met een nieuwe manager omdat ze verwachtte te kunnen sparren op niveau.

De eerste maand ging het erg goed. De manager nam haar mee uit eten en luisteren naar haar visie op het project. Hij was open, aardig en erg sympathiek. Sanne vroeg hem naar zijn visie en hij beloofde die aan te leveren in oktober. Oktober werd november, november werd december. Nu 2 jaar later is er nog steeds geen visie.

Sanne wees haar tot dan toe sympathieke manager erop dat hij zijn afspraken niet nakwam. De sympathieke manager werd iets minder sympathiek. Bulderend en scheldend in de ééń op één gesprekken. Poeslief als er anderen bij waren. Sanne wist niet goed hoe ze hiermee om moest gaan. Sanne kreeg het er benauwd van. De hoofdpijn volgde al snel. Nek en schouders zaten steeds vaster. Paracetamol en fysio werkten niet meer. Daarna volgden de buikklachten.

Ten einde raad ging Sanne het gesprek met hem aan om haar kindje terug te geven. Ze dacht: ik ga wel iets anders doen. Maar daar dacht haar manager anders over. Hij vond dat cherry picking. Alsof Sanne enkel de leuke dingen wilde doen.

Sanne is een sterke vrouw. En als er iets in haar leven niet lekker loopt zoekt ze eerst de oorzaak bij zichzelf. Vanuit de organisatie kreeg ze een cursus grenzen aangeven. Maar toen ze eens goed bij zichzelf naging was dat precies wat ze had gedaan. Daar zat het probleem niet. Sanne loopt niet weg voor problemen maar blijft vechten. Ze blijft de confrontatie met zichzelf en anderen aangaan. Omdat niemand haar begreep kon ook niemand haar helpen.

Het werd van kwaad tot erger. Pleinvrees, paniekaanvallen en de supermarkt werden teveel. Ze kon simpelweg de hoeveelheid prikkels niet meer aan. Ze meldde zich ziek. En zat met een burn-out thuis. Ook dat was best lastig. Ze was net gaan samenwonen en wilde haar vriend niet lastig vallen met haar constante huilbuien.

Gelukkig was er voor haar een escape. Ze had altijd goed contact met HR en met een manager van de innovatie afdeling. In een gesprek met hem gaf hij aan haar graag te willen hebben in zijn team. Dat gaf hoop. Ze solliciteerde (onder de Oxazepam) en werd aangenomen. Ze re integreerde voorspoedig. Maar ze bleef steken op de 7 uur. Ze deed nog een cursus belastbaarheid en daar vertelde een trauma arts haar dat het niet okay was wat er was gebeurd. En dat was belangrijk voor Sanne. Ze voelde nu ook zelf dat het niet aan haar had gelegen. Tuurlijk had ze dingen anders aan kunnen pakken. Maar ze was niet verantwoordelijk voor het gedrag van haar manager. Het was gewoon niet okay!

Vanaf het moment dat ze wist dat het niet okay was wat haar is overkomen kon ze weer verder. Ze zit inmiddels helemaal op haar plek en pakt gewoon 8 uur per dag. Ze heeft wel veel geleerd. Over zichzelf en anderen.

Verheldering
Sanne zag het in haar ogen tekort aan visie als een gevaar voor haar kindje en ook als gevaar voor zichzelf. Als bescherming tegen dat gevaar ging ze het conflict aan. Haar manager zag haar vraag om een visie als een gevaar. Op dat gevaar ging hij het gevecht aan. Zo ontstaat een gevecht dat vaak eindigt in een bloedbad voor beide partijen. Toen Sanne merkte dat ze het gevecht niet kon winnen wilde ze vertrekken. Ook dat zag haar manager als gevaar en hij probeerde het vertrek tegen te houden. Toen merkte Sanne dat ze niet kon winnen en niet kon vluchten bleef alleen verstijven nog over. Energie in het lichaam stroomt niet meer. Je voelt dat je vast zit. Burn-out. Gelukkig was er voor haar een escape door naar het andere team te gaan. Maar voor velen is die escape er niet of ze zien hem niet.

Onderstaande flow-chart geeft aan hoe iemand afglijd van conflict naar disengagement en burnout.

Wanneer haar manager een koers/purpose had gehad was dat misschien voldoende veilig geweest voor Sanne. Dan was er geen conflict, disengagement en burn-out nodig geweest.

Kijk eens goed om je heen. Hoeveel conflict is er? Hoeveel brandjes moeten er elke dag worden geblust. Hoeveel tijd energie zijn we bezig talent vast te houden en medewerkers gemotiveerd te houden? 1 op de 5 mensen heeft burn-out verschijnselen. Als je alles op een rijtje zet dan weet je hoe onveilig mensen zich voelen op hun werk. Dan weet je ook meteen hoeveel managers en leiders niet capabel zijn in het faciliteren van veiligheid.
 

Door het gevaar te benoemen en weg te halen vervalt de nood aan vechten, vluchten en verstijven. Zoek bij de conflicten in je omgeving eens uit wat het werkelijke gevaar is. Dan haal je de angel uit het conflict. Als je alle gevaar weg weet te halen creëer je een veilige werkomgeving. Veiligheid faciliteren is een vak apart dat alleen leiders onder de knie hebben.

Als vechter kies je er vaak voor om de strijd aan te gaan. En daardoor escaleert een conflict slechts verder. Als Sanne spel in haar toolbox had gehad, dan had ze op speelse wijze precies geweten of haar manager de juiste persoon was om haar aan te sturen of niet. Als dat wel zo was dan had ze kunnen blijven. Als dat alsnog niet zo was dan had ze zonder strijd kunnen vertrekken. Het is beter om van het ene varende schip op het volgende te springen dan halsoverkop van boord in het water te belanden.